پاتوق دوستان

کمیته روابط خارجی سنای آمریکادر گزارشی با عنوان " پخش بین المللی رادیو و تلویزیون‌آمریکا، آیا کسی آن را می شنوند؟" به بررسی عملکرد رسانه های خارجی آمریکا در حوزه دیپلماسی عمومی در جهان پرداخته است.
به گزارش مشرق، بخشی از این گزارش به بررسی عملکرد رسانه های این کشور

بویژه صدای آمریکا (VOA )در حوزه مخاطبان ایرانی اختصاص یافته است.مشرق در روزهای گذشته بخش هایی از این گزارش را منتشر کرد و اینک همانطور که وعده داده بودیم ترجمه متن کامل بخش مربوط به ایران و متن کامل این گزارش به زبان انگلیسی تقدیم می شود. در گزارش کمیته روابط خارجی سنای آمریکا آمده است : روابط آمریکا با مردم ایران بسیار پیچیده است. علی‌رغم اینکه رسانه‌های رسمی ایران به طور مداوم آمریکا را "شیطان بزرگ" خطاب می‌کنند، اما روابط شخصی و حرفه‌ای و خاطرات مثبت از آمریکا در نسل‌های قدیمی‌تر، که اکثرشان تحصیلکرده این کشور هستند به نسل جوان نیز منتقل شده است. بیش از نیمی از جمعیت ایران بعد از انقلاب 1979 متولد شده‌اند، ‌بنابراین پرداختن بدین بخش از جمعیت برای موفقیت دیپلماسی عمومی آمریکا بسیار حیاتی است.آمریکا و ایران دارای روابط دیپلماتیک رسمی نیستند با این حال آمریکا به دیپلماسی مردم با مردم روی آورده است. بین سال‌های 2006 تا 2008، تیم‌های ایرانی و آمریکایی در ورزش‌هایی چون بسکتبال، پینگ‌پنگ یا کشتی در عرصه‌های بین‌المللی به راقابت با یکدیگر پرداختند اما در تورنمنت‌های برگزار شده در دو کشور نیز شرکت کردند. (در سال 2009، چهار رویداد ورزشی بین دو کشور برنامه‌ریزی شد که وزارت خارجه ایران از برگزاری آنها ممانعت به عمل آورد.) به همین ترتیب، دانشگاه‌های آمریکا برخی برنامه‌ها و تلاش‌های کوچکی انجام داده‌اند تا دانشجویان ایرانی را برای مطالعات طولانی‌ مدت به آمریکا بیاورند. علاوه بر این بین سال های 2006 تا 2008، دانشجویان 18 دانشگاه ایرانی به عنوان بخشی از برنامه‌های دولت آمریکا، به این کشور می‌‌‌آمدند تا در دانشگاه‌های آمریکا به مطالعه زبان انگلیسی پرداخته و متقابلا به عنوان دستیار مدرسین زبان فارسی فعالیت نمایند (برنامه اخیر نیز توسط دولت ایران فسخ شد). علی‌رغم اینکه جوانان ایرانی در تهیه ویزا برای ورود به آمریکا راه بسیار سخت و طولانی‌ای پیشرو دارند اما مشتاقند که با استفاده از چنین روش‌هایی با آمریکایی‌ها رابطه برقرار کنند. معمولا در جریان تلاش برای منزوی ساختن دولتی که حاضر است بدون توجه به هزینه‌های اقتصادی و سیاسی، به توانایی‌های هسته‌ای دست یابد، فرهنگ پیچیده ایران بسیار ساده انگاشته می‌شود.علاقه ایرانی‌ها به تکنولوژی چنان زیاد است که به محض معرفی محصول جدید گوشی‌های آیفون شرکت اپل، فورا در بازارهای ایران می‌توان انواع قاچاق این گوشی‌ها را با قیمت 1400 دلار تهیه کرد. شبکه "صدای آمریکا" (VOA) فورا بدین مسأله پی برد و با ارائه امکاناتی مخصوص گوشی‌های آیفون و همچنین گوشی‌های جدید اندروید/گوگل به صاحبان این نوع گوشی‌ها در ایران این امکان را داد که تصاویر خود را مستقیما از گوشی‌ها به شبکه خبری فارس "صدای آمریکا" ارسال نمایند. بدین ترتیب هر کسی که از این گوشی‌ها داشته باشد تبدیل به یک روزنامه‌نگار می‌شود. این مسأله از اهمیتی اساسی برای "صدای آمریکا" برخوردار است. بخش فارسی صدای آمریکا برخلاف دیگر بخش‌ها به شدت بر پخش تلویزیونی متمرکز است زیرا در حدود 94 درصد از جمعیت ایران می‌گویند اخبار را از طریق تلویزیون پیگیری می‌کنند، در حالیکه تنها 35 درصد برای کسب خبر به رادیو وابسته هستند. هم‌اکنون بخش فارسی صدای آمریکا در هفت فرکانس از 6 ماهواره مختلف پخش می‌شود تا از اختلال پارازیتی ایران اجتناب شود. این شبکه از ساعت 6 بعد از ظهر تا نیمه شب به صورت زنده به پخش برنامه می‌پردازد. سپس این برنامه‌ها از نصف شب تا 6 بعد از ظهر روز بعد تکرار می‌شوند، به غیر از ساعت 6 تا 7 صبح که اخبار صبحگاهی شبکه به صورت زنده پخش می‌گردد (بدین ترتیب در هر هفته 45 ساعت برنامه به صورت زنده پخش می‌‌شود). بنا بر ادعاهای "شورای مدیران پخش" (Broadcasting Board of Governors) تحقیقات انجام گرفته در سال 2009 نشان داده‌اند که " 29.9 درصد از افراد بالغ ایرانی بیننده برنامه‌های این شبکه هستند" (یعنی در حدود 13 میلیون نفر)؛ در گزارش سال بعد (2010) این رقم 20 درصد اعلام شد. بنابراین پخش اخبار از آمریکا باعث شده شهروندان متوسط ایرانی بتوانند صحنه‌های سرکوب تلاش‌های دموکراتیک‌ توسط رژیم تهران را با سایر مردم جهان سهیم شوند. بنابراین دولت ایران تلاش‌های زیادی انجام داده تا از پخش برنامه‌های نه تنها رسانه‌های آمریکایی، بلکه بسیاری از رسانه‌های غربی دیگر، در داخل ایران جلوگیری کند. علاوه بر بخش فارسی صدای آمریکا که برنامه‌های خود را از واشنگتن پخش می‌نماید، "رادیو آزاد اروپا/رادیو آزادی" مستقر در پراگ نیز برنامه‌هایی به زبان فارسی از "رادیو فردا" پخش می‌کند. برنامه‌های "رادیو فردا" آمیزه‌ای از اخبار و سرگرمی است. بیش از نصف برنامه‌های این شبکه رادیویی به پخش اخبار و برنامه‌های اطلاعاتی به مانند مصاحبه و مستند اختصاص دارد و در حدود 45 درصد باقیمانده نیز صرف برنامه‌های فرهنگی و موسیقی می‌شود. رادیو فردا برنامه‌های خود را از طریق ایستگاه موج AM مستقر در امارات متحده عربی (AM 1575)، چندین ایستگاه رادیویی موج کوتاه و همچنین اینترنت پخش می‌کند. تهران به طور مداوم بخش اینترنتی رادیو فردا را مسدود می‌کند، رادیو فردا نیز برای پخش برنامه‌های خود به انواع فیلترشکن‌‌ ‌متوسل می‌شود. علی‌رغم دشمنی و کینه واضحی که رژیم ایران در قبال برنامه‌های آمریکا احساس می‌کند اما برخی منتقدین این نوع برنامه‌ها معتقدند بخش فارسی صدای آمریکا تبدیل به "صدای ملاها" شده است زیرا وقت برنامه‌ را در اختیار دو مفسر قرار می‌دهد که دیدی انتقادی نسبت به سیاست‌های آمریکا در قبال ایران دارند و همچنین معتقد به امتناع بخش فارسی شبکه خبری صدای آمریکا از پخش نظرات مختلف هستند. دیگر منتقدین بخش فارسی صدای آمریکا و رادیو فردا دقیقا موضع برعکس را اتخاذ می‌کنند.آنها معتقدند بخش فارسی صدای آمریکا، رادیو فردا و دیگر ایستگاه‌های رادیو تلویزیونی مورد حمایت آمریکا چیزی جز نوعی "رسانه مهاجرین" نیستند. پرسنل این رسانه‌ها کسانی هستند که به زور از خانه‌های‌شان بیرون رانده شده‌‌اند بنابریان نمی‌توانند و نمی‌خواهند که چیزی جز بدترین جنبه‌های کشور مادری‌شان را ترسیم نمایند. در نتیجه بینندگان بلافاصله از دیدن برنامه‌های آنها امتناع می‌کنند زیرا آنها را "سخنگویان" دولت آمریکا می‌پندارند. منتقدین نوع اول به مسأله‌ای اشاره می‌کنند که برای سالیان متمادی سیستم پخش آخبار آمریکا را مبتلا ساخته است. برخی معتقدند هستند که رسانه‌های ما باید تنها دیدگاه‌های آمریکا را پخش نمایند زیرا اکثر دیگر رسانه‌های جهان موضعی بسیار جانب‌دارانه نسبت به آمریکا و سیاست‌ خارجی این کشور اعمال می‌کنند. دسته دوم که البته اکثرشان نیز وجود گرایش‌های ضدآمریکایی دیگر رسانه‌ها را انکار نمی‌کنند معتقدند که به منظور دستیابی به بینندگان و حفظ آنها باید استانداردها و اصول پخش اخبار و همچنین استانداردهای اشاره شده در قوانین رعایت گردند. این استانداردها عبارتند از:
•اخباری که قابل اعتماد، موثق، دقیق، عینی و جامع هستند
•انعکاس متعادل و جامع اندیشه و نهادهای آمریکا، و همچنین بازتاب تنوع فرهنگی و اجتماعی آمریکا"
بنا بر تعریف، اخبار "عینی" باید بیان‌کننده هر دو طرف مسأله نیز باشند اگرچه که طرف دیگر در تضاد با خط‌مشی‌های آمریکا باشد. جفری هیرشبرگ (Jeffrey Hirschberg)، رئیس "شورای مدیران پخش" در کنگره (15 اکتبر 2009) و در پاسخ به سؤالی در مورد میزان ارزش برنامه‌های خبری آمریکا با توجه به ایجاد گرایش‌های مثبت نسبت به آمریکا و سیاست خارجی این کشور گفت:
"شورای مدیران پخش در امر انتقال پیام فعالیت نمی‌کند. ما در حین پخش اخبار، پیام‌های آمریکا را منتقل نمی‌کنیم. بنابراین اگر می‌پرسید که آیا به ازای هر دلاری که دریافت کرده‌ایم آیا قلب‌ها و جان‌ها را جلب آمریکا نموده‌ایم یا نه، باید جواب دهم که خیر این کار را نکرده‌ایم. اما می‌دانم که تأثیرگذاری زیادی داشته‌ایم. می‌دانیم که مردم برنامه‌های ما را دوست دارند. می‌دانیم که مردم به اخبار ما گوش می‌دهند. می‌دانیم که مردم با برنامه‌های ما تماس می‌گیرند. می‌دانیم که آنها در این برنامه‌ها شرکت می کنند. بنابراین، اگر از این منظر به قضیه بنگریم فکر می‌کنم در انچه که مد نظر شماست تأثیرگذار بوده‌ایم."همانگونه که ادوارد آر. موراو (Edward R. Murrow)، روزنامه‌نگار نامی و رئیس "سرویس اطلاعات آمریکا" در دولت کندی بیان کرده: "برای اینکه تأثیرگذار باشیم باید باورمان کنند، برای اینکه باورپذیر باشیم باید معتبر باشیم." بسیاری معتقدند برای اینکه معتبر باشیم باید نظرات آنهایی را نیز پخش کنیم که همیشه با ما هم‌عقیده نیستند. گروهی دیگری چنین استنباط می‌کنند که ماهیت یکطرفه خدمات ارائه شده باعث می‌شود توانایی برنامه‌های خبری آمریکا برای جلب مخاطب محدود باشد زیرا تنها افرادی که از قبل مخالف رژیم بوده‌اند بیننده چنین برنامه‌هایی خواهند شد. این امر یکی از مسائل قدیمی پیش روی رسانه‌هایی است که نماینده دولت‌ها محسوب می‌گردند. این نوع خدمات زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند که یک دولت آزادی رسانه را محدود کند. هر دولتی که به چنین اقداماتی متوسل می‌شود معمولا با روش‌های دیگری نیز شهروندانش را سرکوب می‌کند؛ بنابراین، چنین دولتی دارای کیفیات قابل تحسین زیادی نخواهد بود. با این حال اگر شبکه‌های فارسی آمریکا تنها بر روی جنبه‌های منفی تأکید کنند مخاطبین از این روند تکراری خسته شده و جذب منابع خبری دیگر می‌شوند.البته ظاهرا تجربیات رادیو فردا که تقریبا نصف برنامه‌هایش را فرمت سرگرمی و موسیقی تشکیل می‌دهند عکس این مطلب را ثابت می‌کند. زمانی که اعضای کمیته درخواست نمودند تا نمونه‌ای در رد این فرمت "تلاش برای متقاعد کردن افرادی که قبلا متقاعد شده‌اند" ارائه شود، مورد پوشش خبری فستیوال فیلم تهران توسط رادیو فردا به آنها یادآوری شد. در پوشش خبری این رویداد تمرکز اصلی نه بر روی فیلم‌ها نشان داده شده بلکه بیشتر بر روی فیلم‌هایی بود که از شرکت در این فستیوال منع شده بودند. کار کردن برای نهادهای خبری آمریکایی نمی‌تواند خالی از خطر باشد. حکومت ایران در فوریه 2010، 7 روزنامه‌نگار ایرانی را به اتهام فعالیت برای "شبکه‌های ماهواره‌‌ای صهیونیستی ضدانقلاب" دستگیر کرد.در حقیقت، اکثر این افراد دستگیر شده فقط با رادیو فردا مصاحبه کرده بودند و حتی پیشنهاد کار نیز بدان‌ها داده نشده بود. اما از آنجایی که این مصاحبه‌ها در خارج و در کشورهای "امن" انجام گرفته‌ بودند، این دستگیری‌ها به مانند آب سردی بر پیشانی رادیو فردا ریخت زیرا نشان‌دهنده این بودند که مقامات ایرانی به خدمات اینترنتی و یا تلفنی رادیو فردا دسترسی دارند. رادیو فردا تمهیداتی برای مبارزه با این مسأله اتخاذ کرد اما شکی نیست که دولت ایران به هک کردن و نفوذ به سازمان‌های پخش خبر آمریکایی ادامه خواهد داد. "شورای مدیران پخش" در بخشی از گزارش بودجه خود پیشنهاد کرده‌اند "با توجه به گرایش فزاینده مخاطبین به تلویزیون و اینترنت" بخش رادیویی صدای آمریکا در چند موج همزمان، پخش دوباره برنامه‌های تلویزیونی بخش فارسی صدای آمریکا و یک ساعت برنامه روزانه صدای آمریکا متوقف گردد تا بدین ترتیب در حدود 1 میلیون دلار صرفه‌جویی گردد. تا به امروز بخش فارسی صدای آمریکا و رادیو فردا نشان داده‌اند که در رسانه‌های اجتماعی از هر شبکه فارسی دیگر تأثیرگذارتر بوده‌اند.